مشاهده شماره خبر2699

ارزش دارویی ،تقاضای بازار و سطح فرآوری از مهمترین شاخص های سنجش اقتصادی یک گیاه است براساس گزارش سازمان خواروبار جهانی،ارزش تجاری جهانی گیاهان دارویی که هم اکنون حدود صد میلیارد دلار در سال می باشد در سال 2050 میلادی به رقم پنج تریلیون دلار خواهد رسید کشور ایران با داشتن شرایط اقلیمی و تنوع گیاهی به مراتب بهتر از اروپا هم اکنون تنها حدود 60 تا 90 میلیون دلار از تجارت جهانی گیاهان دارویی را به خود اختصاص داده که از ان به (06/0)(09/0)نیز بخش عمده ای مربوط به صادرات زعفران می باشد علاوه بر زعفران مهم ترین گیاهان دارویی صادراتی ایران در سالهای اخیر می توان به زیره سبز،آویشن،بادرنجوبه،بابونه،اسفرزه،بومادران،گل ختمی،زوفا،مریم گلی،کتیرا،آنغوزه،شیرین بیان،مورد،سقز،علف گاو زبان،گل ساعتی،و...اشاره داشت که به کشورهایی نظیر آلمان ،آمریکا،انگلستان،فرانسه،مجارستان،پاکستان،هند،چین،ترکیه،بحرین،کویت،قطر،کانادا،سوییس،سوئد،لبنان،ایتالیا و امارت صادر شده است علاوه بر آن سالانه حدود 2 میلیون دلار محصولات فرعی و جنگلی و مرتعی به بازارهای جهانی از جمله آلمان،فرانسه و امارت متحده عربی صادر می شود،در گفت و گویی با دکتر محمد حسن عصاره دبیر ستاد توسعه گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به تشریح وضعیت گیاهان دارویی و طب سنتی و جایگاه ایران در فناوری ها و صادرات داروهای گیاهی در جهان پرداختیم آنچه می خوانید محصول این گفت و گوست؟
-لطفا به عنوان اولین سوال از وضعیت وجایگاه تنوع گیاهی ایران بفرمایید و توضیح دهید در کشورمان چند گونه گیاه دارویی شناخته شده است؟
با توجه به اینکه ایران از نظر تنوع گیاهی به خصوص از نظر گیاهان دارویی جایگاه منحصر به فردی در جغرافیای گیاهی جهان دارد ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهی و احیاء طب ایرانی تدوین نقشه راه سند راهبردی و سیاستگذاری در سطح کلان ،ساماندهی ،هدایت و هماهنگی بین نهادهای مرتبط در سال 87 تشکیل و فعالیت خود را آغاز کرده است ،بر اساس نظر گیاه شناسان و پژوهشگران علوم مرتبط منابع طبیعی ایران حدود 8000گونه است و تحقیقات دانش پژوهان کشور نشان داده است که از این تعداد بیش از 2300 گونه دارای خواص دارویی،عطری،ادویه ای و آرایشی و بهداشتی می باشد علاوه بر اینکه از تعداد کل گونه های شناخته شده نزدیک 1728گونه به عنوان گیاهان بومی ایران (اندمیک)می باشد که تنها در سرزمین ایران رویش کرده و به عنوان یک ظرفیت انحصاری در کشور محسوب می شود
-وظیفه ستادتوسعه گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری چیست؟
-ستاد وظیفه همگانی پایش و پیگیری ارتباطات بین دستگاهها برای گسترش فعالیت را به عهده دارد بنا بر اطلاعاتی که نمایندگان وزارت بهداشت و عضو ستاداعلام کرده اند برنامه هایی برای تاسیس داروخانه های گیاهی (طبیعی)در حال تدوین است که در آینده ای نزدیک شاهد فعالیت آن ها خواهیم بود،ستاد موظف است طب سنتی و گیاهان دارویی و فرآورده های طبیعی را که دست مایه طبیبان و حکیمانی چون ابن سینا و زکریای رازی بوده را از زیر گرد و غبار فراموشی بیرون آورده و دوباره این گوهر گرانبها را به جامعه باز گرداند ،در سالهای اخیر گرچه میزان داروهای ساخته شده از طریق سنتز ترکیبات شیمیایی روبه افزایش بوده و این افزایش در ارتقاء سلامت و درمان آلام بشر موثربوده است اما به لحاظ مصرف بی رویه داروهای مذکور عوارض جانبی و مقاومت بیماری ها در برابر داروها موجب شد که نگرش جهانی به سمت مصرف داروها با منشاء گیاهی و فرآورده های طبیعی تغییر یابد،مقام معظم رهبری در فرمایشات متعددی ضرورت توجه به گیاهان دارویی ،داروها با منشاء طبیعی،احیای طب سنتی را مورد تاکید و توجه قرار داده اند که بر این اساس فناوری گیاهان داروی در اولویت های بند (الف)نقشه جامع علمی کشور قرار دارد متناسب با آن اسناد راهبردی به صورت تخصصی و به صورت ویژه در این اولویت های تدوین و تصویب شده است از جمله این اسناد سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی است که در سال 91 مورد تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفته و ابلاغ شده است
-آیا برای تاسیس داروخانه های طبیعی اقدامی صورت گرفته است؟
-خوشبختانه در وزارت بهداشت ،درمان و آموز پزشکی اقدامات خوبی در راستای تدوین آیین نامه های لازم برای تاسیس داروخانه های طبیعی انجام شده که در صورت تحقق این موضوع تحول در اراده و توزیع قانونمند داروهای گیاهی و داروهای OTC(بدون نسخه پزشک)به عمل می آید ،البته علاوه بر تاسیس داروخانه های گیاهی شبکه پخش کشوری و منطقه ای برای توزیع داروها و فرآورده های گیاهی نیز مجوز داده می شود این ستاد از اقدمات فوق حمایت لازم را به عمل خواهد آمد،با توجه به اینکه وزارت بهداشت مسوول سلامت کشور است و نمایندگان آنها در ستاد حضور دارند و تصمیمات ستاد را به مسولین ذی ربط در وزارت بهداشت منعکس می کنند در واقع در این زمینه ستاد نقش هماهنگی و حمایتی داشته و تاکنون فعالیت های مناسبی را در راستای این تعامات صورت گرفته است که از جمله می توان به تحت پوشش بیمه قرار گرفتن تعدادی از داروهای گیاهی ،تدوین دارونامه های گیاهی ،تقویت شرکت های دانش بنیان ،توسعه کمی و کیفی داروهای گیاهی اشاره نمود
-بنیاد برای شرکت های دانش بنیانی که محصولات مبتنی بر طب سنتی تولید می کنند چه تسهیلاتی در نظر گرفته است؟
-شرکت های جوانی که تشخیص داده می شود حرکت در مسیر اهداف توسعه کشور را طی کنند با داشتن حداقل ها از جمله دریافت مجوز تولید از دستگاههای ذی ربط مورد حمایت ستاد قرار می گیرند اخیرا با عملیاتی شدن لایحه حمایت از شرکت های دانش بنیان در این ستاد کار ارزیابی و تشخیص این شرکت ها در حوزه داروها و فرآورده های گیاهی و طبیعی تشکیل شده که تعدادی موفق به گذراندن استاندارد مصوب آیین نامه شده اند در واقع شرکتی که موفق به دریافت تایید از کارگروه ارزیابی وو تشخیص صلاحیت شرکت ها شود مورد حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی قرار می گیرد که این حکایت ها شامل دریافت وام؛معافیت مالیاتی،تسهیلات صادراتی و ...می شود،همچنین در مسیر بهبود کسب و کار که از اهداف دولت یازدهم می باشد تا کنون 20 بسته شغلی کارآفرین دانش بنیان در زمینه گیاهان دارویی تدوین شده است،این بسته های شغلی کارآفرین بر مبنای معیار بزرگ و کوچک جهت تشکیل شرکت های محلی و منطقه ای ،موسسات کوچک و بزرگ و کار گاههای تولیدی با سرمایه کم و در جهت پوشش خلاء بازار گیاهان دارویی انجام شده که به تکمیل زنجیره تامین و تولید گیاهان دارویی کمک کرده و منجر به اشتغال فارغ التحصیلان در این رشته میشود ،این بسترها شامل عناوین(تولید ارگانیک گیاهان دارویی)(تولید تی بک گیاهان دارویی)(تولید نشاء گیاهان دارویی)(فرآوری گیاهان دارویی در واحدهای روستایی کوچک)(واحد خشک کن و بسته بندی گیاهی دارویی)و کشت جایگزین برخی از گیاهان دارویی در مناطق می باشد
-وزارت بهداشت برای ساماندهی عطاری هایی که بدون تخصص به تجویز داروهای گیاهی می پردازند چه تدابیری اندیشیده است؟
-عطاری ها که سهم قابل توجهی در توزیع و تجویز گیاهان دارویی دارند زیر نظر وزارت بهداشت نیستند و برای ساماندهی شان این ستاد آمار و اطلاعاتشان در بیش از 30 استان جمع آوری شده و کار ساماندهی در حال انجام شدن است تا حرفه ای ها مشخص شده و برخی اقلام OTCبراساس مجوزها در اختیارشان قرار می گیرد و با آن هایی که با استاندارد فاصله دارند و فروش غیر مجازی نیز دارند برخورد قانونی می شود
-وضعیت صادرات داروها و فرآرده های گیاهی در ایران به چه شکل می باشد؟و آیا برای علاقمندان به طب سنتی و گیاهان دارویی در میان دیگر علوم پزشکی ادامه تحصیل در این رشته وجود دارد؟
-صادرات داروها و فرآورده های گیاهی و طبیعی در چند سال اخیر با تشکیل شرکت های دانش بنیان براساس فناوری های نوین شروع شده که تعدادی دارو و فرآورده های گیاهی در حال صادر شدن می باشد ،ولی در خصوص رشته های تحصیلی در سه حوزه گیاهان دارویی ،داروهای گیاهی و طب سنتی به شکل رشته های آکادمیک از مقاطع پایین تا تحصیلات تکمیلی در نظر گرفته شده است ،گیاهان دارویی از کاردانی تا PHD فارماگوگنوزی است و طب سنتی به عنوان دوره تخصصی پس از خاتمه پزشکی عمومی است ....گفت و گو از ساحل عباسی